Klimaatwijzer
Wonen & Bouwen
Door klimaatveranderingen is een zeespiegelstijging een bedreiging voor de samenleving. 50PLUS vindt dat het de komende decennia meer aandacht verdiend om hierop voorbereid te zijn. Aanwinning van nieuw land is historisch de gangbare manier waarop Nederland een tekort aan grond voor de toekomst heeft opgelost. Dat staat wat 50PLUS betreft nog steeds overeind. Gemeenten zijn verplicht een woon-leef-visie te ontwikkelen voor de komende 20 jaar. Er moeten kleinschalige woonvormen met zorg worden gebouwd in veilige, groene en leefbare wijken zodat iedereen oud kan worden in een zelfstandige woning. Wijken moeten daarnaast vergroenen door extra bomen en beplanting die vogels en vlinders aantrekken.
Het CDA is voor het behoud en versterking van natuurgebieden en cultuurlandschap. Bij de aanleg van windmolens en zonneparken worden natuur en landbouwgronden zoveel mogelijk ontzien. Ze zetten in op vergroening van de woonomgeving: in het hele land willen ze voor iedere inwoner in de eigen buurt een eigen boom planten. Ze starten de overstap naar duurzaam wonen in de regio, waar nog volop ruimte is om te wonen én te werken. Het CDA verruimt de regelingen die investeringen in isolatie, verduurzaming of energiebesparing in je eigen huis betaalbaar maken. Ook willen ze een nationaal plan voor twaalf provinciale icoonprojecten op het terrein van duurzaamheid en schone energie.
De ChristenUnie wil inzetten op slimme binnenstedelijke verdichting, o.a. door hergebruik van alle leegstaande gebouwen. Ze willen bij uitzondering bouwen op landbouwgrond. Bouwen moet kwalitatief hoogwaardig, klimaatneutraal en klimaatbestendig. De partij wil wijken met slecht geïsoleerde huizen en lage inkomens prioriteren bij de energietransitie. In 2030 moeten 2 miljoen woningen geïsoleerd zijn, o.a. met behulp van nationale isolatiebrigades.
De ChristenUnie wil reparatie stimuleren door verlenging van garantietermijnen en een laag btw-tarief op reparaties. Er wordt gewerkt richting een verbod op niet of slecht recyclebare goederen. De doelstellingen voor de circulaire economie voor verschillende sectoren en materiaalsoorten moeten scherper en concreter. Initiatieven die de duurzaamheidsimpact van producten duidelijk helpen maken moeten ondersteund worden. Milieuonvriendelijke producten worden uit winkels geweerd.
D66 wil dat steden en dorpen groener worden en dat overheidsgebouwen klimaatbestendig worden. Bouwen moet volgens D66 in eerste instantie binnen de bebouwde kom gebeuren. Waar nodig kan de stikstofuitstoot van landbouw, industrie of verkeer terug worden gedrongen om woningbouw mogelijk te maken. De overheid neemt in al haar aanbestedingen in de bouw en infrastructuur vanaf 2023 circulaire principes mee. D66 wil de eisen voor energie- efficiëntie, milieu en circulariteit van bouwprojecten aanscherpen. Elke politieke beslissing over de fysieke leefomgeving moet worden getoetst aan de doelstelling om in 2050 klimaatneutraal en circulair te zijn. De overheid moet voor al haar bestedingen de impact op het klimaat en milieu actief laag houden.
GroenLinks streeft naar meer groen in steden en een beter gebruik van water. De natuur tussen dorpen in moet ook worden behouden. Het moet aantrekkelijker worden voor huiseigenaren om beter te isoleren en een warmtepomp aan te schaffen, bijvoorbeeld door subsidies en goedkope leningen. Daarnaast worden eigenaren van huurwoningen verplicht te investeren in het verhogen van het energielabel. GroenLinks vindt het belangrijk dat de bouw van nieuwe woningen zo veel mogelijk binnen de grenzen van de huidige bebouwing blijft, en bij uitzondering op landbouwgrond. Daarnaast willen ze alle nieuwbouwwoningen gasloos en energieneutraal en komen er normen voor het gebruik van circulaire bouwmaterialen.
De Partij voor de Dieren gaat woonwijken en steden flink vergroenen. De bescherming van de volksgezondheid, het milieu en het landschap moeten voorop staan en goed geregeld zijn in de omgevingswet. De WHO-luchtkwaliteitsnormen worden wettelijk vereist. Er wordt ingezet op forse groei van het bosareaal en de bescherming van bestaande bomen. Daarnaast worden steden leefbaar gehouden door niet verder te verdichten, te investeren in extra groen en in te zetten op transformatiegebieden. Bouwen wordt circulair en bio-based. Alle nieuwbouw wordt natuurinclusief, gasvrij, energieneutraal en zo mogelijk energiepositief. Alle woningen en gebouwen zijn energieneutraal in 2030. Alle nieuwbouw wordt in principe energiepositief, zonnepanelen op gebouwen de norm. Alternatieve en flexibele woonvormen worden gestimuleerd, mits duurzaam en/of herbruikbaar. Verduurzamen wordt financieel aantrekkelijker door het verhogen van subsidies en leningen.
De PvdA wil investeren in leefbare wijken met veel groene daken, gevels en bomen. Ook willen ze steden vergroenen tegen extreem weer. Ze willen voldoende meetpunten en -methoden om de luchtkwaliteit te monitoren en te verbeteren. Ze willen dat corporaties voorop lopen in de verduurzaming van woningen en dat de overheid deze verduurzaming ondersteunt. Voorbeelden van deze ondersteuning zijn: het voortzetten van de salderingsregeling, stimuleren van groene waterstof als vervanging van aardgas en het dwingen van verhuurders om huizen op te knappen. Daarnaast wil de PvdA meer inspraak voor huurders in het verduurzamen van woningen en dat samenwonen makkelijker wordt door de kostendelersnorm af te schaffen.
De SP wil een nieuw ministerie voor wonen en een nationaal bouwplan voor een duurzame en betaalbare woningbouw. Om energiekosten te verminderen zonder de woonlasten te laten stijgen, wil de SP woningen beter isoleren en van zonnepanelen voorzien. De SP wil een flinke uitbreiding van de natuur en natuurgebieden met elkaar verbinden. Het bestaande agrarisch landschap wil de SP mooier maken met natuurelementen, zoals houtsingels, akkerranden en slootkanten. Aantasting van de natuur door bebouwing en versnippering wil de SP tegengaan. Met een nationaal bomenplan wil de SP voor elke Nederlander een boom planten, ook als extra bijdrage aan een beter klimaat.
De VVD vindt dat een betaalbare woning voor iedereen bereikbaar moet zijn. Met een rechtvaardige woningmarkt horen starters een eerlijke kans te krijgen, kunnen automobilisten hun auto blijven parkeren en biedt de overheid bescherming tegen uitwassen, zoals speculatie met woningen. Er moet meer regie komen van de landelijke overheid bij een eerlijke verdeling van schaarse ruimte tussen woningbouw, wegenbouw en landbouw. VVD wil hogere woonlasten als gevolg van verduurzaming tegengaan door gemeenten samen met bewoners en gebouweigenaren te laten kijken naar de beste oplossing. Het wordt wettelijk vastgelegd dat gemeenten een betaalbaar, woonlastenneutraal alternatief moeten bieden als energievoorziening. Het bestaande gasnetwerk wordt zoveel mogelijk behouden, met aanpassingen in de toekomst kan mogelijk waterstof of groen gas getransporteerd worden.
Hoe haalbaar zijn deze doelen?
Deze tien punten zijn op papier haalbaar, maar hoe zit het in de praktijk? De komende weken gaan we met verschillende klimaatkandidaten in debat over of en hoe zij zich hard willen maken voor deze doelstellingen. Wil jij de data en de links om mee te kunnen kijken? Schrijf je dan in voor onze updates